H Σxoλή ιδρύεται  το 1733 κατ αλλους 1717 απο τρεις προκριτους  Σμυρναιους  και το  1747 αυτονομείται από την κοινότητα της Σμύρνης  και τίθεται υπό  την προστασία  της Μεγάλης Βρετανίας(εξ ου και το όνομα Ευαγγελική σχολή) σύμφωνα με το καθεστώς των διομολογήσεων.Την ίδια χρονιά δημιουργεί την βιβλιοθήκη και Μουσείο και είκοσι χρόνια μετά  τυπογραφείο(1764).

Εθεωρείτο από προοδευτικούς Σμυρναίους(και  ειδικότερα από τον Αδαμάντιο Κοραή) ως  συντηρητική. Στον αντίποδα εδημιοργηθη  το 1809 το φιλολογικό γυμνάσιο  με δασκάλους (Κ. Κουμα, Κ.. Στεφάνου, Σοφοκλής Οικονόμου) μέχρι το 1819.

Μεγαλώνοντας κατέληξε να χει παραρτήματα σε διάφορες συνοικίες της Σμύρνης όπως της  Κιουπεζογλειου  Σχολής ,την Αλληλοδιδακτική Σχολή Σχοιναδικων στην  Aνω συνοικία (επάνω Μαχαλά).,την Σχολή Φασουλά  και το Σοφειον.

Με την επανάσταση 1821-1828 θα κλείσει και μετά το 1828 θα λειτουργήσει ξανά.

Το 1842 μετά από πυρκαγιά καταστρέφεται μεγάλο μέρος της και χάρις τον ευεργέτη    Ιωάννη  Μαρτζελο επεκτείνεται και ανοικοδομείται εκ νέου.

Το 1862 αναγνωρίζεται από την Ελληνική κυβέρνηση  και οι απόφοιτοι της αποκτούν δικαίωμα εγγραφής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών άνευ εξετασεων.Λογω προβλημάτων επάνδρωσης των δασκάλων εξ Ελλάδος  δημιουργείται  διδασκαλείο για εκπαίδευση των Μικρασιατών (1908)

Η βιβλιοθήκη της  περιελαμβανει 50.000 τόμους  και 180 σπάνια χειρογραφα,αρχαιολογικο μουσείο με 3000 αντικείμενα  και νομισματική συλλογή με 15000  νομίσματα της Μικρός Ασίας.

Κάηκαν όλα στην καταστροφική πυρκαγιά του 1922.

Μετά την ολοκλήρωση της συνθήκης της Λωζάνης  δημιουργείται και αναβιώνει στην  Νέα Σμύρνη το 1935 η Ευαγγελική Σχολή ως συνέχεια της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης. Σε κτίριο ευρισκόμενο στην κεντρική  πλατεία της Νέας Σμύρνης.

Θα λειτουργήσει μέχρι το 1964 στην πλατεία της ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ οπότε μεταφέρεται εις τις εγκαταστάσεις του σχολείου δίπλα από το γήπεδο του Πανιωνίου όπου και λειτουργεί συνεχώς και από το 1971-1974 ως πρότυπο και ακολούθως  στεγάζεται εις το σημερινό κτίριο της Ευαγγελικής Σχολής στην γωνία της οδου Αγιας Σοφίας και Λεσβου 4  στην  Νεα Σμύρνη..

Το 1971 χάρις τις ενέργειες του συλλόγου φοιτησάντων στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης ( του συλλόγου μας πρωτοστατουντος του τοτε προεδρου μας  Μιχαηλ Αναστασιαδη καθηγητου Πανεπιστημίου ) θα μετατραπεί  εις Πρότυπο Γυμνάσιο και Λύκειον .Το 1981 μετατρέπεται εις Πειραματικόν Γυμνάσιον και Λύκειο .Τελος το 2015 μετατρεπεται πάλι σε πρότυπον Γυμνάσιο και Λυκειο  το οποίον  και ισχύει μέχρι και σήμερον.

ΤΑ ΕΝ ΣΜΥΡΝΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΙΔΡΥΣΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ

Μετά την οριστικοποίηση της υλοποίησης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας  ο Ελληνισμός ως προς τον τρόπο σκέψεως φιλοσοφίας θα συνεχίσει να λειτουργεί μέσω των πνευματικών ιδρυμάτων  κατ αρχή  από την μεγάλη του γένους σχολή (αμέσως μετά την άλωση)στην Κων/λη, αλλά και άλλων σχολών  όπως την Πατμιάδα σχολή, την σχ. Κυδωνιών ,την σχ. Ζωή Καπλάνη στα Γιάννενα, τη σχ. Δημητσάνας ,η  Ακαδημία του Ιασίου, η σχ. Βουκουρεστίου το  γυμνάσιο  Αδριανουπολεως, το Φροντιστήριο  Τραπεζούντας,, η Μαράσλειος  σχολή   Φιλιππούπολης, το Ζωγράφειο γυμνάσιο, Ιωακειμιο  Παρθεναγωγείο, το Ζάππειο παρθεναγωγείο, την Ιερά σχολή  Χάλκης, και φυσικά

 Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΣΜΥΡΝΗΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΑΙ

 Από το Ομήρειο Παρθεναγωγείο και άλλα Σμυρναϊικα σχολεία.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ

Η Σχολή ενεργοποιείται από τον Οικουμενικό Πατριάρχη  Γαβριήλ 1708   μέσω του  δάσκαλου Αδαμάντιου Ρύσιου (πάππου του Αδαμάντιου Κοραή)  όπου δίδαξε στην κοινοτική σχολή –λεγόμενο παλαιό σχολειό .μετά 10ετια την ανέλαβε ο Ιθακήσιος Ιωάννης Δενδρινός το 1717  ο μητροπολίτης Σμύρνης Ανανίας επαναλειτουργεί το σχολειό στην ιδία θέση μετά την αποχώρηση του Ρυσίου από το παλαιό σχολειό.

Χάρις την οικονομική στήριξη των (προκρίτων της Σμύρνης) Ιερόθεο Δενδρινό, Παντολέων  Μαστορόπουλου, Γεώργιος Ομήρου, Γεώργιος Βιτάλης.(22 Ιουνίου 1733) γενέθλιος ημέρα της σχολής

που ο Σεβαστοπουλος την θέτει υπό την προστασία  της Αγγλικής Κυβέρνησης δια μεγαλύτερη ασφάλεια.

Το 1747 αυτονομείται από την κοινότητα της Σμύρνης και την ίδια χρονιά δημιουργεί την βιβλιοθήκη και το μουσείο και 20 χρόνια μετά το 1764 το τυπογραφείο.

 

ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Το 1810  ο σουλτάνος Μαχμούτ ο Β’ εξέδωσε αυτοκρατορικό βερατιο  για την προστασία της  περιουσίας της σχολής και την υλοποίηση του έργου της .επίσης το Οικουμενικό Πατριαρχείο με σιγίλιο καθόρισε το ανεξάρτητο της σχολής από παντός ιερωμένου και λαϊκού.

Το Δεκέμβριο του 1743 αφιέρωσαν την σχολή εις τον υιόν του θεού  Κύριον Ημών Ιησού Χριστού ως – σχολείο των Ευαγγελικών του εντολών και φροντιστηρίων των Ελληνικών μαθημάτων από τότε ονομάστηκε διαδοχικά  σχολείο του Χριστού ,μεγάλο σχολείο, Ελληνικόν σχολείο, Ευαγγελικό φροντιστήριο, και τέλος στις αρχές του 19^ου αιώνα  καθιερώνεται  το όνομα.

 

 «ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ.»

Α.ΠΕΡΙΟΔΟΣ  1733-1778 

Σ’ αυτή την περίοδο φοιτούν σπουδαίοι άνδρες ως  ο Νεόφυτος Πατριάρχης Κων/ος, οι Γεράσιμος και Αγάπιος  από την Δημητσάνα  που ιδρύσαν και την σχ. Δημητσάνης, και  ο Αδαμάντιος Κοραής. η σχολή καταστρέφεται (24/6/1778)  από σεισμό και πυρκαγιά. Στη συνέχεια το 1747  ΑΠΟΚΤΑ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ.

Εκεί δίδαξαν φωτεινά πνεύματα του Ελληνισμού  όπως ο Κων. Κούμας, Κων. Οικονόμου, Σοφοκλής και Στέφανος Οικονόμου, Διονύσιος Πύρρος κ.α. με συνέπεια να ξεπεράσουν στην αίγλη την Ευαγγελική σχολή.

Δια να αντιμετωπίσει την δυσμενή εξέλιξη η σχολή καλεί τον Θεόφιλο Καϊρη  εξ Ανδρου (για μαθηματικά και φιλοσοφία) οπότε επέρχεται  ανάκαμψη της σχολής.

 

Β.ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1779-1821

Χάρις τον ευεργέτη Ιωάννη Κανά  ανεγείρεται η Ευαγγελική  δίπλα από την εκκλησία του Άγιου Γεώργιου που παραμένει μέχρι  το  1922  στην καταστροφή.

 

Λόγω της διαφοράς αντιλήψεων έχουμε την ρήξη της σχολής με τους συνεχιστές του κλασσικού ελληνικού πνεύματος όπως αυτό  δρομολογείται από τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό που τότε εκφράζεται από τον Αδαμάντιο Κοραή  και άλλους  που ιδρύουν το 1809 το Φιλολογικό γυμνάσιο.

 

Εκεί δίδαξαν φωτεινά πνεύματα του Ελληνισμού  όπως ο Κων. Κούμας, Κων. Οικονόμου, Σοφοκλής και Στέφανος Οικονόμου, Διονύσιος Πύρρος κ.α. με συνέπεια να ξεπεράσουν στην αίγλη την Ευαγγελική σχολή.

 

Δια να αντιμετωπίσει την δυσμενή εξέλιξη η σχολή καλεί τον Θεόφιλο Καϊρη  εξ Ανδρου (για μαθηματικά και φιλοσοφία) οπότε επέρχεται  ανάκαμψη της σχολής.

 

Θα πρέπει να τονιστεί ότι το σχολείο λειτούργει αρχικά αυστηρά  ως θρησκευτικό σχολείο  όπου καθημερινά ψάλλονταν  ακολουθίες ενώ λειτουργούσε  και κοινόβιο ως οικοτροφείο.

Κατά τον Ματθαίο  Παρανίκα (1885) διευθυντή της σχολής θεωρεί έτος ίδρυσης της  το 1717.και μετά το 1733 χάρις τους μοναχό Ιερόθεο Δενδρινό, Παντολέων Σεβαστόπουλο, Γεώργιο Ομήρου και Γεώργιο  Βιτάλη επανιδρύουν  το σχολείο στην ιδία θέση στον επάνω μαχαλά.

Εκεί δίδαξαν φωτεινά πνεύματα του Ελληνισμού  όπως ο Κων. Κούμας, Κων. Οικονόμου, Σοφοκλής και Στέφανος Οικονόμου, Διονύσιος Πύρρος κ.α. με συνέπεια να ξεπεράσουν στην αίγλη την Ευαγγελική σχολή.

Δια να αντιμετωπίσει την δυσμενή εξέλιξη η σχολή καλεί τον Θεόφιλο Καϊρη  εξ Ανδρου (για μαθηματικά και φιλοσοφία) οπότε επέρχεται  ανάκαμψη της σχολής.